Blog

Uważność, hm. Można powiedzieć, że ostatnimi czasy to pojęcie robi zawrotną karierę i stało się mocno obecne w mediach, w różnych obszarach rozwoju osobistego. Mindfulness, uważność, uważna komunikacja; a tytuły, artykuły i szkolenia zewsząd nas namawiają: Bądź uważny.

Czym jest uważność? Po co ona nam jest? Czemu może służyć uważność w terapii? Co ma uważność do relacji, komunikacji ? A po co nam ona w rodzinie?

„To szczególny rodzaj uwagi – świadomej, nieosądzającej i skierowanej na bieżącą chwilę”
(J. Kabat-Zinn, 1990).

Ktoś, kto jest uważny na siebie, na swoje myśli i swój dialog wewnętrzny, na swoje ciało, na oddech, i praktykuje ją w życiu codziennym, robi w swoim życiu ważny krok – nie tylko dla siebie. Uważny ktoś, kto zaczyna ją praktykować, czyli pracuje ze swoim oddechem, zadaje sobie pytania, zaczyna być najpierw bardziej świadomy siebie i zauważa swoje emocje. I od tego wszystko się zaczyna. To początek fascynujących zmian w życiu, w relacjach, w rodzinie. Bo kiedy Ty sam zaczynasz zauważać u Siebie własne potrzeby i emocje, to dużo łatwiej z empatią oraz lepszym podejściem w traktowaniu innych. Uważność staje się bezcenną umiejętnością i postawą, która pozwala:

• zauważyć własne myśli, uczucia;
• uwrażliwia i pomaga głębiej zobaczyć innych – ich emocje i potrzeby;
• pozwala na zmianę dotychczasowego, niesłużącego sposobu myślenia;
• zwiększa samoświadomość i wzmacnia poczucie własnej wartości;
• pomaga lepiej i skuteczniej komunikować się z innymi;
• obniża znacząco poziom stresu.

Moje, Twoje, Wasze

A co powiesz na to, że to właśnie UWAŻNOŚĆ pomaga nam decydować, jakie uczucia wybieramy podczas interakcji z innym ? Wielokrotnie używamy takiego określenia: „Ależ mnie wkurzył, no serio, zdenerwował mnie on”, albo „No teraz to już się kompletnie na nią zirytowałam”. Czy naprawdę mamy świadomość jak łatwo oddajemy nasz stan emocjonalny we władanie osób , których czasem nawet nie lubimy? Nasze emocje nieświadomie przypisujemy innym, zwróć czasem na to uwagę, jak automatycznie to robimy. Automatycznie, bez udziału aktywnych myśli. Np. Iksiński mnie naprawdę zdenerwował, co za XYZ, wkurzył mnie.” A kiedy włączamy uważność, zadajemy sobie pytania.

Co czuję? W jakim stopniu ta sytuacja mnie dotyczy? Do kogo należą te emocje? Co należy do mnie? Jaki jest mój udział? Na ile pozwalam danej osobie, sytuacji wpłynąć na mój stan? A mówiąc metaforą konkursów z TV: „Kto jest sponsorem tego SHOW?”

Możemy dojść do innych, nowych, zaskakujących wniosków. Wcale nie Iksiński, tylko sytuacja, i nie zdenerwował, tylko ja się uniosłem, a potem zrozumiałem, czego się obawiam, itd.

W takich chwilach, zwłaszcza tych trudniejszych czy konfliktowych niezmiernie przydatny okazuje się:

Dobry kontakt z samym sobą

Bo wtedy bardziej rozpoznajesz czyje emocje są i jakie, masz możliwość dostosowania reakcji, masz wybór możliwych rozwiązań i najważniejsze – uczysz się dbać o swoje emocje. Dobry kontakt ze sobą chroni Cię, daje Ci lepsze samopoczucie na co dzień, pozwala lepiej funkcjonować w relacjach.

Cisza, w której słyszę siebie

I czuję swoje ciało. Dziś mamy to szczęście, iż dostęp do różnorodnych technik i treningów uważności jest naprawdę szeroki i ciekawy. I można próbując udziału w nich zobaczyć i sprawdzić, który z wielu sposobów jest dla nas najlepszy.

Może medytacja? Siedzisz i jedyne Twoje zadanie to oddychać i powstrzymać natłok myśli, medytować oznacza być w sobie, ze sobą i swoją energią, oddechem. A może właśnie same techniki oddechowe połączone z ćwiczeniami wywodzące się z pradawnego Chi Kungu lub TaiChi?

Albo Joga? Wybierz coś dla Siebie. Nie ma jednego, jedynego sposobu. Jako terapeuta mocno namawiam na szukanie najlepszych rozwiązań dla siebie, dziś tych możliwości udziału w warsztatach jest tak wiele i są tak różnorodne. Sesje Theta, TaiChi, Medytacje, Joga. A ich wartość i wpływ na zdrowie, lepsze samopoczucie, poczucie własnej wartości, są bezcenne.

Rodzina – uważni na siebie nawzajem

Następuje ważna przemiana w relacjach rodzinnych: słyszą się wzajemnie. Mama, Tata , dzieci. Cała rodzina zaczyna inaczej się komunikować, lepiej rozumieć. Rodzice potrafią wychwycić, jakie uczucia i potrzeby dziecka kryją się pod potocznymi słowami, zaczynają widzieć więcej i rozumieć bardziej własne dzieci, które w rewanżu, czują się bezpieczniej, zauważane, rozumiane, akceptowane. To uważność sprawia, że stajemy bliżej takich wartości jak: miłość, szacunek, rodzina, spokój, rozwój, bezpieczeństwo.

Gdy rodzic ma wypracowaną własną uważność to zdecydowanie łatwiej mu odmówić dziecku gdy np. ono prosi o coś, co jest dla niego szkodliwe. Rodzic odmawia spokojnie, bez poczucia winy i bez ranienia uczuć dziecka.

Dziecko wtedy bardziej słucha rodziców, bo wie, że jest słyszane, a jego potrzeby i uczucia zauważane, wzmacnia się jego poczucie bezpieczeństwa w rodzinie, a także rośnie jego dobre samopoczucie i samoocena.

Dziecko nie wchodzi w konflikty z innymi tak szybko, nie działa impulsywnie, może być bardziej kreatywne i elastyczne w swoich działaniach.

W umiejętnościach, które pozwalają nam na kontakt z emocjami, naszym ciałem i wpływem ze świata, kluczowe są:

Samoświadomość, kontakt ze sobą, umiejętność zadawania sobie pytań, czyli pozytywna auto komunikacja oraz kluczowa umiejętność nazywania emocji i uczuć. Dobre, uważne rozmowy, uważność na skrywane uczucia czy potrzeby pomagają nie tylko rozwiązywać trudne sytuacje, lecz przede wszystkim budują rodzinne więzi, wzajemne zaufanie i szacunek.